SCERT Assam class 8 Science Chapter 1 শস্য উৎপাদন আৰু ব্যৱস্থাপনা (Crop Production and Management) free study material and class notes available here for free. So, if you are looking for class 8 Science chapter 1 text book questions-answers (অষ্টম শ্ৰেণী বিজ্ঞান বিষয়ৰ প্ৰশ্ন উত্তৰ), this is the right place for you. Let’s start the activities.
Class 8 Science Chapter 1
eStudyAssam also provides SEBA, CBSE, NCERT, Sankardev Sishu Nikentan free study materials. Now lets have a look at the SCERT Assam শস্য উৎপাদন আৰু ব্যৱস্থাপনা class 8 Science chapter 1 free notes. You can also download SCERT class 8 science chapter 1 PDF version for free.
শস্য উৎপাদন আৰু ব্যৱস্থাপনা
অধ্যায় ১
অনুশীলনী (Exercises) :
প্ৰশ্ন 1. তলত দিয়া তালিকাৰ পৰা শুদ্ধ শব্দবোৰ বাছি উলিওৱা আৰু খালী ঠাই পূৰ্ণ কৰা ৷
ওপঙি, পানী, শষ্য, পোষক দ্ৰব্য, চহোৱা
(a) একে বিধ উদ্ভিদ এখন ঠাইত অধিক পৰিমাণে গজালে বা খেতি কৰিলে তাক ____________ বুলি কোৱা হয় ৷
উত্তৰ— একে বিধ উদ্ভিদ এখন ঠাইত অধিক পৰিমাণে গজালে বা খেতি কৰিলে তাক শষ্য বুলি কোৱা হয় ৷
(b) শস্য সিঁচাৰ আগতে মাটি ডৰা ____________ হয় ৷
উত্তৰ— শস্য সিঁচাৰ আগতে মাটি ডৰা চহোৱা হয় ৷
(c) নষ্ট হোৱা বীজবোৰ পানীত ____________ থাকে ৷
উত্তৰ— নষ্ট হোৱা বীজবোৰ পানীত ওপঙি থাকে ৷
(d) শষ্যৰ বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰচুৰ সূৰ্যৰ পোহৰ আৰু মাটিৰ পৰা ____________ আৰু ____________ প্ৰয়োজন হয় ৷
উত্তৰ— শষ্যৰ বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰচুৰ সূৰ্যৰ পোহৰ আৰু মাটিৰ পৰা পানী আৰু পোষক দ্ৰব্য প্ৰয়োজন হয় ৷
প্ৰশ্ন 2. ‘A’ স্তম্ভৰ লগত ‘B’ স্তম্ভ মিলোৱা ৷
| A | B |
| (i) খাৰিফ শষ্য | (a) গৰুৰ খাদ্য |
| (ii) ৰবি শষ্য | (b) ইউৰিয়া আৰু ছুপাৰ ফছফেট |
| (iii) ৰাসায়নিক সাৰ | (c) প্ৰাণীৰ বৰ্জিত দ্ৰব্য, গৰুৰ গোবৰগো-মূত্ৰ আৰু উদ্ভিদৰ অৱশিষ্ট দ্ৰব্য |
| (iv) জৈৱিক সাৰ | (d) ঘেঁহু, বুট, মটৰ মাহ |
| (e) ধান আৰু যৱ |
উত্তৰ—
| A | B |
| (i) খাৰিফ শষ্য | (e) ধান আৰু যৱ |
| (ii) ৰবি শষ্য | (d) ঘেঁহু, বুট, মটৰ মাহ |
| (iii) ৰাসায়নিক সাৰ | (b) ইউৰিয়া আৰু ছুপাৰ ফছফেট |
| (iv) জৈৱিক সাৰ | (c) প্ৰাণীৰ বৰ্জিত দ্ৰব্য, গৰুৰ গোবৰগো-মূত্ৰ আৰু উদ্ভিদৰ অৱশিষ্ট দ্ৰব্য |
প্ৰশ্ন 3. প্ৰত্যেকৰে দুটাকৈ উদাহৰণ দিয়া ৷
(a) খাৰিফ শষ্য
(b) ৰবি শষ্য
উত্তৰ— (a) খাৰিফ শষ্য— কপাহ, বাদাম
(b) ৰবি শষ্য— মটৰ, সৰিয়হ
প্ৰশ্ন 4. তলত দিয়া সমূহৰ বিষয়ে নিজা শব্দৰে একোটাকৈ দফা লিখা ৷
(a) মাটি চহোৱা (b) বীজ সিঁচা
(c) বনবাত নিৰোৱা (d) মৰণা মৰা
উত্তৰ—
(a) মাটি চহোৱা— মাটি চহোৱা শস্য উৎপাদনৰ প্ৰথম কাম ৷ মাটি চহোৱাৰ বাবে নাঙল ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷ এই নাঙল কাঠ আৰু লোৰ সহায়ত সজা হয় ৷ কৃষি কাৰ্য্যৰ প্ৰথম আৰু অতি প্ৰয়োজনীয় কাম হ’ল মাটি ডৰা চহোৱা ।ইয়াৰ ফলত মাটিখিনি তল ওপৰ হৈ পোষক দ্ৰব্যবোৰ মাটিৰ সকলো অংশত মিহলি হয় ৷ চহোৱা মাটিত উদ্ভিদৰ শিপা সহজে তললৈ যায় আৰু ই উদ্ভিদৰ বৃদ্ধিত সহায় কৰে । চহোৱা মাটি অধিক ঢিলা হোৱাৰ ফলত ইয়াত কেঁচু আৰু অণুজীৱৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পায় । এই কেঁচু আৰু অনুজীৱসমূহেই হৈছে খেতিয়কৰ বন্ধু ৷ কিয়নো সিহঁতে মাটিক কোমল কৰাৰ লগতে মাটিখিনিত হিউমাছৰ পৰিমাণ বঢ়ায় ৷ মাটি চহোৱাৰ বাবে নাঙল ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷ এই নাঙল কাঠ আৰু লোৰ সহায়ত সজা হয় ৷
(b) বীজ সিঁচা— মাটি চহ কৰাৰ পাছতে শস্য উৎপাদনৰ বাবে আটাইতকৈ প্ৰয়োজনীয় কামটোৱেই হৈছে বীজ সিঁচা ৷ প্ৰয়োজনীয় সাৰ, পানী দি মাটিখিনি ভালদৰে চহোৱাৰ পিছত সিঁচিবৰ বাবে উন্নত জাতৰ বীজ নিৰ্বাচন কৰা হয় । বীজবোৰ এক নিৰ্দিষ্ট দূৰত্ব আৰু গভীৰতাত ৰোপন কৰিব লাগে যাতে শস্যবোৰ বেছিকৈ সূৰ্যৰ পোহৰ আৰু মাটিৰ পৰা পোষক দ্ৰব্য আৰু পানী পাব পাৰে ।
বীজ সিঁচাৰ বাবে পৰম্পৰাগত সঁজুলিতকৈ আজি-কালি টেক্টৰৰ সহায়ত বীজ সিঁচা যন্ত্ৰ বহুলভাৱে ব্যৱহৃত হয় ৷ কাৰণ এই যন্ত্ৰবোৰে সমভাৱে সমান দূৰত্ব আৰু গভীৰতাত বীজবোৰ সিঁচে ৷ লগতে এই যন্ত্ৰটোৱে বীজ সিঁচাৰ পাছত বীজবোৰ মাটিৰে ঢাক খাইছে নে নাই নিজে নিশ্চিত কৰে ৷
(c) বনবাত নিৰোৱা— খেতি পথাৰত শস্যৰ বাহিৰে গজি উঠা অনাবশ্যকীয় উদ্ভিদ সমূহ আঁতৰোৱাকে বনৱাত নিৰোৱা বোলে । যিহেতু অপতৃণকো শষ্যৰ সমানে পানী, পোষক দ্ৰব্য, ঠাই আৰু পোহৰৰ আৱশ্যক হয় সেইবাবে শস্যৰ বৃদ্ধিৰ কাৰণে বনবাত নিৰোৱাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ৷ অপতৃণt ফুল আৰু গুটি ধৰাৰ আগতেই ইহঁতক নিৰোৱাৰ ব্যৱস্থা লব লাগে । খন্তি, কোৰ আদি ব্যৱহাৰ কৰি বনবাত নিৰোৱা কাম কৰিব পাৰি । অৱশ্যে আজিকালি বীজ সিঁচা যন্ত্ৰও অপতৃণ উঘালিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷
(d) মৰণা মৰা— পৈণত শস্য চপোৱাৰ পাছত শস্যৰ বীজবোৰ শীহ আৰু গা–গছৰ পৰা পৃথক কৰা ব্যৱস্থাক মৰণা মৰা বোলে । গৰু, ম’হ, ট্ৰেক্টৰৰ দ্বাৰা মৰণা মৰা হয় ৷ আজিকালি অৱশ্যে শষ্য চপোৱা আৰু মৰণা মৰা দুয়োটা কাম ‘কম্বাইন’ মেচিনৰ দ্বাৰা কৰা হয় ৷
প্ৰশ্ন 5. জৈৱিক সাৰৰ লগত ৰাসায়নিক সাৰৰ প্ৰভেদ কি ? বৰ্ণনা কৰা ৷
উত্তৰ— জৈৱিক সাৰৰ লগত ৰাসায়নিক সাৰৰ প্ৰভেদবোৰ হল–
১) জৈৱিক সাৰ হ’ল এবিধ প্ৰাকৃতিক দ্ৰব্য ৷ গৰু-ম’হ, ছাগলীৰ গোবৰ, মানৱ বৰ্জিত দ্ৰব্য আৰু উদ্ভিদৰ অৱশিষ্ট দ্ৰব্যৰ পচন ঘটি জৈৱিক সাৰ প্ৰস্তুত হয় ৷ আনহাতে ৰাসায়নিক সাৰ এবিধ অজৈৱিক লৱণ ৷
২) জৈৱিক সাৰ পথাৰতে প্ৰস্তুত কৰিব পাৰি ৷ আনহাতে ৰাসায়নিক সাৰ কাৰখানাত প্ৰস্তুত কৰা হয় ৷
৩) জৈৱিক সাৰে প্ৰচুৰ পৰিমাণে হিউমাছৰ যোগান ধৰিব পাৰে ৷ আনহাতে ৰাসায়নিক সাৰে মাটিত হিউমাছ যোগান ধৰিব নোৱাৰে ৷
৪) জৈৱিক সাৰত উদ্ভিদৰ প্ৰয়োজনীয় পোষক দ্ৰব্য তুলনামূলকভাৱে কম থাকে ৷ ৰাসায়নিক সাৰে উদ্ভিদৰ পোষক দ্ৰব্য নাইট্ৰজেন, ফছফৰাছ আৰু পটাছিয়াম প্ৰচুৰ পৰিমাণে যোগান ধৰিব পাৰে ৷
প্ৰশ্ন 6. জলসিঞ্চন কি ? পানী সংৰক্ষণ কৰা জলসিঞ্চনৰ দুটা পদ্ধতি বৰ্ণনা কৰা ৷
উত্তৰ— শস্যৰ ফল, ফুল আৰু বীজৰ বৃদ্ধি আৰু বিকাশৰ কাৰণে মাটিৰ আৰ্দ্ৰতা ৰক্ষা কৰিবলৈ বিভিন্ন সময়ত শস্যৰ পথাৰত পানী যোগান ধৰাকে জলসিঞ্চন বোলে ।
পানী সংৰক্ষণ কৰা জলসিঞ্চনৰ দুটা পদ্ধতি হল –
ক) পানী ছটিওৱা ব্যৱস্থা:- পানীৰ পৰিমাণ কম থকা অসমান ভূমিত এই ব্যৱস্থা উপযোগী । পানী অহা মূল নলী এডালত এটা নিৰ্দিষ্ট দূৰত্বৰ ব্যৱধানত আগমূৰত ঘূৰ্ণন শীল বিন্ধা থকা নলী লম্বভাৱে লগোৱা হয় । পাম্পৰ চাপ যুক্ত পানী মূল নলীয়েদি প্ৰবাহিত হলে ঘূৰ্ণন শীল বিন্ধাৰে পানী জোৰেৰে ওলাই যায় আৰু বৰষুণৰ পানীৰ দৰেই শস্যৰ ওপৰত পানীৰ ছিটিকনি পৰে ।
খ) পানী নিগৰোৱা ব্যৱস্থা:- এই ব্যৱস্থাত পানী নিগৰাই টোপ টোপকৈ উদ্ভিদৰ গুৰিত পেলোৱা হয় । সেয়ে এই ব্যৱস্থাক পানী নিগৰোৱা ব্যৱস্থা বোলে । উদ্ভিদৰ শিপাৰ অৱস্থানত পানী নিগৰাই পেলোৱা ব্যৱস্থাৰে জলসিঞ্চন কৰি পানী সংৰক্ষণ কৰিব পাৰি । ফলৰ গছ, বাগিছা আৰু ডাঙৰ গছত পানী যোগানৰ ই এক উত্তম ব্যৱস্থা । পানীৰ অভাৱ থকা ঠাইৰ বাবে এই ব্যৱস্থা আশীৰ্বাদ স্বৰূপ ।
| Sl. No. | Contents ( Class 8 science ) |
| Chapter 1 | শস্য উৎপাদন আৰু ব্যৱস্থাপনা |
| Chapter 2 | অণুজীৱ : মিত্ৰ আৰু শত্ৰু |
| Chapter 3 | সাংশ্লেষিক আঁহ আৰু প্লাষ্টিক |
| Chapter 4 | পদাৰ্থ : ধাতু আৰু অধাতু |
| Chapter 5 | কয়লা আৰু পেট্ৰ’লিয়াম |
| Chapter 6 | দহন আৰু শিখা |
| Chapter 7 | উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ সংৰক্ষণ |
| Chapter 8 | কোষ – গঠন আৰু কাৰ্য |
| Chapter 9 | প্ৰাণীৰ প্ৰজনন |
| Chapter 10 | কৈশোৰ প্ৰাপ্তি |
| Chapter 11 | বল আৰু চাপ |
| Chapter 12 | ঘৰ্ষণ |
| Chapter 13 | শব্দ |
| Chapter 14 | বিদ্যুৎ প্ৰৱাহৰ ৰাসায়নিক ক্ৰিয়া |
| Chapter 15 | কিছুমান প্ৰাকৃতিক পৰিঘটনা |
| Chapter 16 | পোহৰ |
| Chapter 17 | তৰা আৰু সৌৰজগত |
| Chapter 18 | ববায়ু আৰু প্ৰানীৰ পদূষণ |
প্ৰশ্ন 7. বৰ্ষা ঋতুত যদি ঘেঁহু সিচা হয়, তেতিয়া কি হ’ব ? আলোচনা কৰা ৷
উত্তৰ— প্ৰতিবিধ বীজ সিঁচাৰ এক নিৰ্দিষ্ট সময় থাকে ৷ ঘেঁহু শস্যৰ বিকাশ শীত কালতহে সম্ভৱ । বৰ্ষা ঋতুত যদি ঘেঁহু সিচা হয়, তেতিয়াহ’লে এই শস্যৰ উপযুক্ত বিকাশ নহ’ব ৷ কাৰণ বৰ্ষা ঋতুত মাটিৰ আৰ্দ্ৰতা আৰু উষ্ণ প্ৰবাহ অধিক হয় । আৰ্দ্ৰতা, উষ্ণতা আদিবোৰে শস্যৰ বৃদ্ধিত প্ৰভাৱ পেলায় । সেয়ে বৰ্ষা ঋতুত ঘেঁহ সিঁচিলে উপযুক্ত ফলাফল পোৱা নাযাব ।
প্ৰশ্ন 8. একে লেথাৰিয়ে শষ্যৰ উৎপাদন কৰিলে মাটিডৰাত কেনে প্ৰভাৱ পৰে, বৰ্ণনা কৰা ৷
উত্তৰ— একে লেথাৰিয়ে শস্যৰ উৎপাদন কৰিলে মাটি ডৰাত শস্যৰ বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পোষক দ্ৰব্যৰ পৰিমাণ কমি যাব । আমি সকলোৱে জানো যে পোষক দ্ৰব্য বোৰ শস্যৰ বৃদ্ধিৰ বাবে অতি প্ৰয়োজনীয় । যদি মাটিত পোষক দ্ৰব্যৰ পৰিমাণ কমি যায় তেন্তে শস্যৰ বৃদ্ধি আৰু বিকাশ ভাল নহ’ব ।
প্ৰশ্ন 9. অপতৃণ কি ? সিহঁতক কেনেকৈ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰি ?
উত্তৰ— খেতি পথাৰত শস্যৰ বাহিৰেও গজি উঠা অপ্ৰয়োজনীয় উদ্ভিদক অপতৃন বোলে ।
খেতিয়কসকলে অপতৃণ নিয়ন্ত্ৰন কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ব্যৱস্থা হাতত লয় ৷ সাধাৰণতে অপতৃনবোৰ মাটি চহোৱাৰ সময়ত উভালি পেলোৱা হয় । লগতে সময়ে সময়ে খন্তী বা কোৰ আদি ব্যৱহাৰ কৰি অপতৃন নিয়ন্ত্ৰনৰ ব্যৱস্থা কৰিব পাৰি । অপতৃননাশক দ্ৰব্য আদি পথাৰত ছটিয়াইও অপতৃন নিয়ন্ত্ৰণ কৰা হয় ।
প্ৰশ্ন 10. তলত দিয়া বাকচসমূহ এনেদৰে সজোৱা যাতে কুঁহিয়াৰ উৎপাদনৰ এখন ক্ৰম তালিকা পোৱা যায় ৷
উত্তৰ— 6) পথাৰত হাল বোৱা ।
5) মাটি চহোৱা ।
4) বীজ সিঁচা/ ৰোৱা ।
7) সাৰ প্ৰয়োগ ।
2) জলসিঞ্চন ।
3) খেতি চপোৱা ।
1) চেনিৰ কাৰখানালৈ শস্য পঠোৱা ।
প্ৰশ্ন 11. তলত দিয়া সংকেতৰ সহায়ত শব্দশৃংখল সমূহ সম্পূৰ্ণ কৰা ৷
পথালিকৈ-
1) গুটি
4) মাহ জাতীয় উদ্ভিদৰ শিপাৰ টেমুনাত থকা বেক্টেৰিয়া
তললৈ-
2) পথাৰত পানী যোগান ধৰা ব্যৱস্থা
3) শীত কালত খেতি কৰা শস্য
5) এবিধ ৰাসায়নিক সাৰ
6) চপোৱা শস্যৰ পৰা বীজ পৃথক কৰা কাম
উত্তৰ— 1) গুটি → বীজ
4) মাহ জাতীয় উদ্ভিদৰ শিপাৰ টেমুনাত থকা বেক্টেৰিয়া → ৰাইজ’বিয়াম
2) পথাৰত পানী যোগান ধৰা ব্যৱস্থা → জলসিঞ্চন
3) শীত কালত খেতি কৰা শস্য → ৰবি শস্য
5) এবিধ ৰাসায়নিক সাৰ → ইউৰিয়া
6) চপোৱা শস্যৰ পৰা বীজ পৃথক কৰা কাম → মৰণা
তোমালোকে কি শিকিলা (What you have learnt)
- আমাৰ বাঢ়ি অহা জনসংখ্যাৰ খাদ্য যোগানৰ উদ্দেশ্যে আমি নিৰ্দিষ্ট কিছুমান কৃষি পদ্ধতিৰ অভ্যাস কৰা আৱশ্যক ৷
- একেবিধ উদ্ভিদ এখন ঠাইতে গজালে বা খেতি কৰিলে তাক শষ্য বুলি কোৱা হয় ৷
- ভাৰতবৰ্ষত শস্যসমূহক বতৰৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি বহলভাবে দুটা ভাগত ভাগ কৰা হয়- ৰবি আৰু খাৰিফ শষ্য ৷
- মাটি চহ কৰা আৰু সমান কৰি প্ৰস্তুত কৰা অতি আৱশ্যক ৷ এই ক্ষেত্ৰত নাঙল আৰু মৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷
- ভাল উৎপাদন পাবলৈ হ’লে বীজসমূহ উপযুক্ত গভীৰতা আৰু দূৰত্বত সিঁচিব লাগে ৷ নিৰোগী বীজ নিৰ্বাচন কৰি ভাল জাতৰ বীজ সিঁচা হয় ৷ বীজ সিঁচা যন্ত্ৰেৰে বীজ সিঁচা হয় ৷
- মাটিত জৈৱিক আৰু ৰাসায়নিক সাৰৰ ব্যৱহাৰ কৰি মাটিখিনি পোষক দ্ৰব্য সমৃদ্ধ আৰু উৰ্বৰ কৰা আৱশ্যক ৷ ভিন ভিন প্ৰকাৰৰ নতুন শস্যৰ প্ৰৱৰ্তনত ৰাসায়নিক সাৰ ব্যৱহাৰ বহুলভাৱে বাঢ়ি আহিছে ৷
- উপযুক্ত সময়ৰ ব্যৱধানত শস্যত পানী যোগান ধৰাকে জলসিঞ্চন বোলে ৷
- খেতিত গজা অলাগতিয়াল উদ্ভিদক অপতৃণ বোলে আৰু ইয়াক আঁতৰ কৰাক বনবাত নিৰোৱা বুলি কোৱা হয় ৷
- পৈণত শস্যক কাঁচি বা যন্ত্ৰৰে কটাকে শষ্য চপোৱা বুলি কোৱা হয় ৷
- শীহৰ পৰা শস্যৰ গুটি পৃথক কৰাকে মৰণা মৰা বোলে ৷
- অনিষ্টকাৰী কীট আৰু অনুজীৱৰ পৰা ধানজাতীয় শস্যক ৰক্ষা কৰিবলৈ উপযুক্ত মজুতকৰণ বযৱস্থাৰ দৰকাৰ ৷
- পশুৰ পৰাও খাদ্য পোৱা যায় বাবে পশু প্ৰতিপালন কৰা হয় ৷ ইয়াক পশুধন পালন বোলে ৷